PENGENALAN
Kepimpinan merupakan kunci utama dalam
sesuatu organisasi, pengurusan dan pentadbiran pendidikan di seluruh dunia.
Tetapi kita perlu ingat bahawa, kepimpinan dalam pendidikan adalah unik dan
memerlukan pengetahuan yang luas kerana melibatkan menguruskan insan dari
pelbagai umur yang berlainan pada sesuatu masa. David M. Traversi (2007)
menyebut bahawa faktor kepimpinanlah yang membezakan antara sesebuah organisasi
yang berjaya atau sebaliknya. Ini adalah kerana segala keputusan yang dibuat
akan bergantung kepada visi dan misi
yang ingin dicapai oleh pemimpin dalam sesuatu
organisasi.
Setiap kejayaan biasanya perlu melalui
pelbagai cabaran dan kepimpinan dalam pendidikan tidak lari daripada kenyataan
ini kerana disebabkan kemajmukan masyarakat Malaysia, pelbagai isu-isu
pendidikan telah timbul dalam sistem pendidikan Malaysia. Pemimpin organisasi
pendidikan perlu mengenali gaya kepimpinan yang bersesuaian untuk membolehkan
mereka menguruskan orang bawahan dalam menangani isu-isu yang timbul. Sekolah
merupakan agen yang penting dalam pembinaan generasi masa depan (Rahimah Haji Ahmad, 2005). Kejayaan sesebuah sekolah
bergantung kepada corak kepimpinan yang diamalkan di sekolah itu (Hussein
Mahmood, 2005; Mortimore, 1997). Kepimpinan yang berkesan adalah asas kepada
penambahbaikan sekolah yang berterusan (Muijs & Harris, 2007; Simkins,
Sisum & Muhammad Memon, 2003).
Pada dasarnya kepimpinan sekolah diterajui
oleh kumpulan pentadbir yang diterajui oleh Pengetua, Penolong Kanan
Pentadbiran, Penolong Kanan Hal Ehwal Murid, Penolong Kanan Petang, Penolong
Kanan Kokurikulum dan Guru-guru Kanan Mata Pelajaran. Dalam hal yang
sedemikian, rundingcara di sekolah meliputi penyelesaian masalah warga sekolah,
membimbing dan membantu klien membuat keputusan menangani krisis, mengembangkan
persefahaman kendiri, meningkatkan ketahanan emosi semasa
menghadapi konflik dalaman atau memperbaiki dan mempertingkatkan
hubungan interaksi dengan individu lain. Keperluan kemahiran rundingcara
menjadi satu kaedah dalam kepimpinannya amat penting kepada pentadbir untuk
mempertingkatkan kestabilan organisasi demi merncapai prestasi yang gemilang.
DEFINISI
(i)
Rundingcara
Merujuk dalam
Kamus Dewan bagi mencari makna berkataan runding, ia menampil dua maksud.
Pertama ia merujuk kepada perhitungan, perkiraan, pertimbangan. Keduanya ialah
pembicaraan (perkiraan) yang sungguh-sungguh lagi mendalam tentang sesuatu hal.
Ada juga yang mentakrifkan sebagai cara khidmat atau pemberian bimbingan dan
nasihat menerusi perbincangan masalah dan cara-cara mengatasinya; merentang ~
memanjang-manjangkan percakapan (perbualan, pembicaraan).
(ii)
Kemahiran
Kemahiran
adalah kebolehan/kemampuan melaksanakan sesuatu dengan cekap.
MASALAH-MASALAH UMUM
YANG MEMERLUKAN KEMAHIRAN RUNDINGCARA
(i)
Masalah Kepimpinan
Pentadbiran dan pengurusan di sekolah
adalah berkait dengan bidang kepemimpinan. Guru besar adalah orang yang
memainkan peranan penting dalam melaksanakan tugas dalam bidang pentadbiran di
sekolah. Sebagai seorang pentadbir yang melibatkan diri dalam pentadbiran
pendidikan, maka ia perlu kepada proses kerjasama di antara dua orang atau
lebih yang berasaskan kepada rasional yang tertentu untuk mencapai tujuan yang
telah ditentukan sebelumnya. Pentadbiran secara amnya tertumpu kepada hal-hal
yang sebahagian besar berhubung dengan pembahagian kerja dan penyelarasan
perhubungan untuk melahirkan kecekapan dalam organisasi. Konsep sesebuah
pentadbiran, tidak akan lari daripada aspek kesepakatan. Tanpa melibatkan
proses kerjasama, maka pentadbiran dalam erti kata sebenar tidak akan berlaku
di sekolah.
(ii) Masalah Guru
Masalah yang melibatkan guru biasanya
adalah masalah seperti guru yang lambat
masuk ke kelas untuk memulakan pengajaran, tidak menulis buku rekod mengajar,
tidak menanda buku latihan murid dan sebagainya. Walaupun telah beberapa kali
ditegur oleh guru besar dan pihak pentadbir, masalah tersebut tetap berulang.
Masalah-masalah begini menjadi cabaran kepada guru besar dan pihak pentadbir
untuk melaksanakan pentadbiran dengan melibatkan sekumpulan pekerja di bawahnya
dengan cara yang disenangi.
(iii) Masalah Disiplin Pelajar
Masalah disiplin dalam kalangan pelajar
merupakan isu yang hangat diperkatakan oleh pelbagai pihak dan didapati semakin
meruncing. Masyarakat kita mempunyai pandangan yang berbeza di dalam memberi
pengertian mengenai disiplin. Ada yang memberi pandangan yang positif dan tidak
kurang juga yang memberi pandangan yang negatif mengenai disiplin. Bagi yang
berfikiran positif, itu adalah yang sebaiknya tetapi bagaimana pula yang
berpandangan negatif terhadap disiplin. Pandangan yang negatif terhadap
disiplin menjadi tumpuan dan isu yang popular pada masa ini. Ia melibatkan
individu dan juga masyarakat. Apa yang diperkatakan sekarang ialah masalah
disiplin di sekolah semakin menjadi-jadi dan semakin menular bukan saja di
dalam sekolah malah di luar kawasan sekolah yang khususnya melibatkan pelajar
sekolah menengah.
Masalah disiplin dalam kalangan pelajar
sekolah menengah masih lagi tidak terkawal dan sering menjadi tajuk hangat yang
dibincangkan oleh pelbagai pihak. Contohnya, Memorandum Kabinet Menangani
Gejala Disiplin Di Sekolah yang dibentangkan oleh kabinet kepada Jemaah Menteri
pada 26 April 2006. Menurut memorandum itu, kerjasama antara polis dan
kementerian juga di perhebatkan melalui mekanisme Pegawai Perhubungan Sekolah,
Kadet Polis dan Kelab Pencegahan Jenayah Sekolah (KPJS). Untuk memerangi gejala
ponteng sekolah, kementerian dan polis bersetuju supaya masalah ponteng sekolah
diangkat kepada jemaah menteri kerana aspek undang-undang juga perlu dilihat,
dan ada kaitan dengan Akta Kanak-Kanak 2001. Pihak media masa, sama ada media
cetak atau elektronik sentiasa memberi liputan yang meluas terhadap isu ini.
Saban hari kita disajikan dengan berita-berita kemerosotan disiplin di kalangan
pelajar sekolah. (Sumber Maklumat , Portal Pendidikan Utusan 2001-2007). Masalah disiplin di sekolah kini adalah pada
tahap yang sangat membimbangkan maka kemahiran rundingcara perlu ada pada
setiap pentadbir bagi menangani masalah-masalah ini di samping mendapatkan
bantuan pihak lain.
(iv)
Masalah
Hubungan Luar
Masalah
yang dihadapi oleh golongan pentadbiran sekolah kadangkala turut melibatkan
Persatuan Ibu Bapa dan Guru (PIBG) atau Lembaga Pengurus Sekolah (LPS). PIBG/LPS
adalah organisasi penting kepada sesebuah sekolah yang berperanan sebagai rakan
kongsi sekolah dalam menyelesaikan masalah, birokrasi dan pelbagai isu yang
timbul. Badan ini juga bertindak sebagai wadah, forum, dan khidmat bakti untuk
kemajuan serta pembanguan murid dan sekolah. Ini turut melibatkan sistem
pentadbiran dan pengurusan sekolah, akademik, disiplin, sistem pemantauan dan
penilaian. Namun masalah akan timbul apabila berlaku perbezaan pendapat di
antara PIBG/LPS dan pihak pentadbir sekolah. PIBG/LPS dan sekolah itu sendiri
mempunyai perancangan yang berbeza dan inginkan yang terbaik untuk kemajuan
sekolah. Menjadi masalah dan timbul kekangan kepada pihak pentadbir sekolah
untuk memenuhi semua permintaan PIBG/LPS apabila mereka sendiri kurang faham
tentang keadaan sekolah yang dinaunginya. Ada sesetengah sekolah yang PIBG/LPS
tidak memberi kerjasama yang baik kepada sekolah sebaliknya membantah keputusan
guru besar dan kadangkala mendesak pihak sekolah untuk menjalankan sesuatu
program atau apa yang telah dirancang PIBG/LPS.
KEPENTINGAN
RUNDINGCARA
Kemahiran
berunding atau juga berbincang adalah dirujuk kepada keupayaan yang membolehkan
seseorang mencapai sesuatu persetujuan. Kemahiran ini diperlukan apabila 2
orang yang mengharapkan hanya satu perkara antara satu sama lain.
Kenapa
Pentadbir sekolah kurang kemahiran berunding?
Kekurangan
kemahiran berunding disebabkan oleh:
§ Kurangnya pengalaman
§ Tidak matang
§ Peluang untuk berbincang kurang
§ Kurang yakin dengan diri
§ Terlalu merendah diri
Apa
akan terjadi apabila seorang pentadbir sekolah kurang kemahiran berunding?
Beliau
akan menghadapi masalah seperti tidak:
§ Mencapai apa yang telah kita
harapkan
§ Berpuas hati dengan apa yang telah
kita ada
§ Berkeyakinan pada diri sendiri
§ Mempunyai harga diri
CIRI-CIRI
RUNDINGCARA
1. Matlamat Rundingcara ialah
untuk membantu mempertingkatkan kedua-dua
pihak iaitu perundi
dan sistem klien. Perunding mungkin boleh membantu
meningatkan
keyakinan,kemahiran dan pengetuahuan perundi supaya dapat mengandalikan klien dengan lebih berkesan.
Dalam situasi yang lain pula,
program intervensi
itu boleh dilaksanakan terus kepada sistem klien.
2. Pada suatu ketika dalam proses
perundingan, perundi atau klien diberi
keutamaan
bergantung kepada situasi.
3. Perundingan boleh diberikan
oleh perunding luaran yang berasingan daripada
organisasi atau
sebagai perunding dalaman iaitu sebahagian daripada ahli
organisasi.
4. Penyertaan dalam perundingan adalah
secara sukarela.
5. Perunding bebas untuk melaksanakan atau
tidak syor / cadangan perunding.
6. Perhubungan
perundi-perundi adalah sama taraf dari segi kuasa tetapi berlainan dari segi
ketelusan.
7. Perhubungan
perundi-perundi adalah sementara untuk sesuatu sesi, program atau projek.
Perunding bukan bertujuan untuk menggantikan perundi.
8. Di
dalam kebanyaan situasi, perundingan dijalankan secara bekerjasama dan
komplimetari kepada perundi.
LANGKAH-LANGKAH KEMAHIRAN
RUNDINGCARA
§ Kenal pasti apa yang kita perlukan
§ Luahkan pendapat kita
§ Sediakan perancangan diri
§ Kenal pasti keperluan rakan kita
§ Mendengar dengan sepenuh jiwa
§ Ajukanlah masalah
§ Berikan pengetahuan bukan menggertak
atau mengugut
§ Sentiasa bersabar
§ Bertolak ansur dengan kreatif
§ Fikirkan rakan kita adalah seperti
kawan karib
§ Ceburkan diri dalam pelbagai
aktiviti
§ Terima tanggung jawab jika terpilih
INDIVIDU YANG
MEMERLUKAN KHIDMAT RUNDINGCARA
Berikut adalah
individu yang memerlukan khidmat rundingcara:-
• Mengalami tekanan (stress) / Konflik
• Sukar berinteraksi
• Ingin berkongsi masalah
• Memerlukan pengukuhan emosi
• Memerlukan bimbingan/panduan
• Ingin memahami peraturan /prosedur
• Ingin mempertingkatkan kemahiran diri
• Memulihkan perhubungan dengan ahli keluarga
• Memahami diri sendiri, pasangan dan ahli
keluarga
• Mengenalpasti masalah
TANGGUNGJAWAB
PEGAWAI RUNDINGCARA TERHADAP KLIEN
i. Pegawai Rundingcara bertanggungjawab untuk
mengutamakan kepentingan klien, sama ada klien individu atau
klien kelompok.
ii. Pegawai Rundingcara hendaklah menghormati
privasi klien dan merahsiakan segala maklumat yang diperolehi semasa
rundingcara melainkan maklumat yang akan membahayakan klien atau orang di persekitarannya.
Pegawai Rundingcara hendaklah memahami dan menghormati latar belakang
sosiobudaya klien.
iii. Semasa menjalankan sesi kaunseling, Pegawai
Rundingcara hendaklah memelihara kesejahteraan fizikal dan psikologi klien dan
tidak memperalatkan klien untuk kepentingan diri sendiri sama ada dari aspek
kewangan, seksual, emosi dan sebagainya.
iv.
Pegawai
Rundingcara hendaklah menjalankan sesi rundingcara dengan hikmah dan adil serta
tidak dipengaruhi oleh keadaan atau klien.
v. Pegawai Rundingcara hendaklah membimbing
klien ke arah pembentukan sikap bertanggungjawab terhadap
tingkah lakunya. Pegawai Rundingcara juga perlu menghormati keputusan atau
penentuan kendiri yang dibuat oleh klien.
vi. Pegawai Rundingcara hendaklah berkhidmat
dengan penuh dedikasi, ikhlas, jujur dan membuktikan
kemahiran serta kecekapannya.
vii. Pegawai Rundingcara tidak boleh mengamalkan,
mempersetujui atau menggalakkan diskriminasi berasaskan ras, jantina, agama,
status, ideologi, kecacatan fizikal, mental atau diskriminasi dalam bentuk
apa-apa pun.
viii.Pegawai Rundingcara hendaklah menjelaskan
kepada klien mengenai keperluan proses dan implikasi
perkhidmatan rundingcara secara jelas dan difahami oleh klien.
ix. Pegawai Rundingcara hendaklah mencapai
persetujuan dengan kliennya di peringkat awal sesi rundingcara mengenai batasan
umur kerahsiaan. Persetujuan antara Pegawai Rundingcara dengan klien mengenai
kerahsiaan boleh disemak semula dan diubah dengan persetujuan bersama.
x. Dalam kes yang jelas terbukti bahawa klien
atau orang lain berada dalam keadaan bahaya, Pegawai
Rundingcara hendaklah menggunakan budi bicaranya untuk menjaga kepentingan klien
dan orang yang terlibat.
xi. Pegawai Rundingcara tidak digalakkan
memberikan perkhidmatan runding cara kepada saudara mara,
kawan karib atau sesiapa yang mempunyai hubungan intim dengannya atau mempunyai
hubungan dengan pihak pentadbirannya yang membuat penilaian.
xii. Pegawai Rundingcara tidak dibenarkan
meninggalkan sesi runding cara seperti yang dijadualkan tanpa alasan yang
munasabah.
xiii.Pegawai Rundingcara tidak boleh menghalang
klien yang hendak menamatkan sesi kaunseling atau ingin bertukar kepada Pegawai
Rundingcara yang lain.
xiv.Pegawai Rundingcara hendaklah memastikan
bahawa kliennya tidak menjalani rundingcara dengan Pegawai
Rundingcara yang lain pada masa yang sama. Sekiranya mengikut pertimbangan
Pegawai Rundingcar klien memerlukan perkhidmatan luar daripada bidang kepakarannya
Pegawai Rundingcara hendaklah merujuk klien tersebut kepada pihak yang
berkenaan.
xv. Pegawai Rundingcara hendaklah menjalankan
sesi rundingcara di tempat yang selesa dan private. Klien tidak
seharusnya diperhatikan oleh orang luar melainkan dengan kebenarannya, termasuk
juga sesi rundingcara yang dirakam atau dipita videokan.
TANGGUNGJAWAB PEGAWAI RUNDINGCARA TERHADAP
RAKAN
PEGAWAI
RUNDINGCARA
i. Pegawai Rundingcara hendaklah saling berusaha
meningkatkan tahap kecekapan profesionalisme
masing-masing.
ii. Pegawai
Rundingcara hendaklah menunjukkan sikap menghormati, adil dan terbuka terhadap rakan
Pegawai Rundingcara.
iii. Pegawai
Rundingcara bertanggungjawab untuk mencegah, mendedahkan serta memperbetulkan
perlakuan rakan Pegawai Rundingcara yang tidak beretika.
iv. Pegawai
Rundingcara hendaklah bersedia untuk mempertahan, membantu dan membela rakan
Pegawai Rundingcara yang teraniaya
akibat tuduhan dan tomahan perlakuan yang tidak
beretika.
CONTOH-CONTOH
KES RUNDINGCARA
1.
Membuat runding cara dengan ibu
bapa/penjaga murid dalam usaha menjayakan peningkatan prestasi akademik dan kemenjadian pelajar semasa Hari
Bersama Pelanggan
Contoh
: Pentadbir
dengan ibu bapa murid Kelas Pemulihan Khas dalam urusan pembelajaran yang
berkesan.
Contoh
: Masalah disiplin (ponteng, menghisap rokok, bergaduh, mencuri dsb)
2. Membuat
rundingcara dengan guru-guru dan staf sokongan .
Contoh
: Perselisihan faham antara guru/staf
3. Membuat
rundingcara dengan ahli-ahli NGO dalam usaha pembangunan sekolah.
Contoh: Jamuan
Makan Malam untuk penyelenggaraan perpustakaan,
surau, kantin dsb.
Contoh : Hari Kantin untuk mengutip
tabung koperasi sekolah
KESIMPULAN
Kesimpulanya,
penentu kepada kejayaan pentadbiran sekolah bukan hanya
berlandaskan teori
sahaja, tetapi kesemuanya berasaskan kepada kebijaksanaan guru Besar itu
sendiri dan peka dengan keadaan sekelilingnya. Mencari punca masalah dan menyelesaikan berasaskan kepada punca-punca
yang dikenalpasti adalah penting. Sebagai sorang guru besar, sudah semestinya
mahu menjadi seorang pemimpin yang berkesan. Seorang guru besar yang berkesan
akan melahirkan guru, sekolah, dan murid yang berkesan. Guru besar adalah teras
kepada pengurusan pendidikan di sekolah. Jika guru besar suudah tidak mempunyai
kreadibiliti dan karisma yang tinggi,maka suasana sekolah akan turut pincang.
Sekolah adalah merupakan ‘duta wawasan’ yang merupakan sebuah negara kecil yang
perlu segala-galanya. Pemimpin dan pengikut hendaklah sentiasa taat mentaati
dan menghargai di antara satu sama lain.
Dengan
wujudnya sifat kepimpinan yang berkesan maka pengurusan dan petadbiran di
sekolah akan tercapai seperti yang diharapkan oleh setiap masyarakat dan
kerajaan. Barisan pentadbir harus menyedari bahawa
kaunselor sekolah melibatkan diri dalam perkhidmatan bimbingan dan menyediakan
perkhidmatan seumpama itu bagi guru dan ibu bapa. Tujuan utama perundingan
adalah untuk membantu dua kumpulan ini menjadi lebih berkesan dalam urusan
mereka dengan kanak-kanak dan remaja. Biasanya, pendekatan perundingan adalah
dengan menumpukan perhatian terhadap tingkahlaku guru atau ibu bapa dalam
interaksi mereka dengan pelajar. Kebanyakkan kaunsleor melibatkan diri dalam
urusan perundingan atas permintaan guru, ibu bapa atau pentadbir sekolah.
Alasan yang biasanya diberikan ialah pelajar tidak membuat kerja sekolah, tidak
mempunyai akhlak yang baik serta hubungan yang kurang baik dengan rakan sebaya.
Barisan
pentadbir atau golongan professional mengangap perundingan sebagai perubahan
sistem atau mengangap perunding sebagai agen perubahan di sekolah, mengambarkan
perspektif mengenai perundingan yang sukar diterima dengan mudah atau
dilaksanakan oleh kaunselor sekolah.
12. RUJUKAN
Zulkifli
Yusuf ( 1988), Panduan Khidmat Bimbingan ( untuk guru dan bakal guru ). Kuala Lumpur
: Dewan Bahasa dan Pustaka.
http://eprints.utm.my/6175/1/NorhayatiAhmad2008_
Peranan_Proses Kerja Tanggungjawab Kaunselor.pdf
http://eprints.utm.my/6175/1/NorhayatiAhmad2008_Peranan Proses
Kerja Tanggungjawab Kaunselor.pdf
http://pengajian-ipg.blogspot.com/2013/02/masalah-semasa-mejalankan-kerja-kerja.html
0 comments:
Post a Comment